W tym roku (2021), 3 marca, po raz szósty świętujemy Światowy Dzień Dzikiej Przyrody. Data ta nie jest przypadkowa – tego dnia w 1973 roku przyjęto tekst Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES).Światowy Dzień Dzikiej Przyrody został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 grudnia 2014 roku, aby uczcić światowe bogactwo dzikiej fauny i flory. Celem wydarzenia jest również podnoszenie świadomości na temat wartości dzikiej przyrody oraz zagrożeń powodowanych m.in. przez nielegalny handel jej okazami, a także kluczowej roli Konwencji Waszyngtońskiej CITES. Zapewnia ona zrównoważone pozyskanie dzikiej fauny i flory oraz przyczynia się do ograniczania międzynarodowego handlu jej okazami do poziomu niezagrażającego przetrwaniu gatunków.
Wprowadzenie Światowego Dnia Dzikiej Przyrody sprzyja także zwiększeniu świadomości nt. konieczności przeciwdziałania wszelkim przejawom przestępczości przeciwko dzikiej przyrodzie – szczególnie nielegalnemu pozyskiwaniu i przemytowi okazów gatunków objętych CITES. Sekretarz Generalny CITES podkreśla istotę tego dnia i zachęca wszystkie kraje – Strony Konwencji CITES, zaangażowane instytucje i organizacje do uczczenia tego dnia z myślą o zachowaniu cennego wspólnego bogactwa przyrodniczego. Więcej informacji na ten temat można uzyskać na oficjalnej stronie Światowego Dnia Dzikiej Przyrody, pod adresem: www.wildlifeday.org. Dodatkowe informacje na temat Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) dostępne są pod adresem: www.cites.org.
Dzika Polska - Tajemnicze i dziwne, nieznane i niespotykane nigdzie indziej – takie właśnie są miejsca, które określić można jako dzika Polska.
Niezwykłe barwne jeziora, podziemne konstrukcje, dziwne lasy, surowe przełęcze i wiele, wiele innych – dzika Polska skrywa znacznie więcej przyrodniczych obiektów i miejsc, które stworzyła sama natura, a które możesz dziś bez problemu odwiedzić i poznać. Te obiekty przyrodnicze urzekają swoją naturalnością, niekiedy budzą strach surowością, zawsze jednak zachwycają i prowokują do pytań, skrywając w sobie nie tylko tajemnice powstania, ale także być może zamysł nieziemskiego rzeźbiarza.
Dzika Polska -obiekty przyrodnicze w Polsce, które zapierają dech w piersiach– Poznaj 5 miejsc, w których przyroda w Polsce urzeka naturalnością.
Jezioro Turkusowe i majestatyczne rozszczepienie słonecznego światła
Chociaż znajduje się w województwie zachodniopomorskim, można się tu poczuć jak w tropikach – taka właśnie jest bowiem dzika Polska. Jednym z jej wyjątkowych przejawów okazuje się niepozorne z nazwy Jezioro Turkusowe. Czemu zawdzięcza swoje miano? Niebiesko-zielonej barwie lustra wody, wywołanej rozszczepieniem słonecznego światła w czystej tafli i odbiciem refleksów od białego kredowego podłoża. Na jego dnie zalegają bowiem związki węglanu wapnia. Jeszcze w czasach niemieckich, ta dzika przyroda nie była wcale taka dzika. Znajdowało się tu wyrobisko kopalni kredy, która pracowała na potrzeby dużej cementowni Quistorpa w pobliskim Lublinie. Po wojnie Rosjanie najpierw zdemontowali urządzenia, by już w 1948 roku powrócić do eksploatacji złoża. Gdy jednak wydobywanie kredy stawało się coraz trudniejsze, wycofano maszyny ponownie, a wyrobisko zaczęło wypełniać się podskórnymi i opadowymi wodami. Dziś patrząc na akwen o powierzchni prawie 7 hektarów i głębokości ok. 21 metrów z najlepszego obserwacyjnego punktu – Piaskowej Góry – można zrozumieć, jak niezwykła jest przyroda w Polsce. Otoczone gęstymi lasami i pagórkami Jezioro Turkusowe, strzeże bowiem dodatkowo Prastary – 400-letni dąb, którego obwód w 2012 roku wynosił już 705 centymetrów!
Naturalna granica, czyli przełęcz „Liliowe” „Liliowa Przełęcz, z której tylekroć patrzałem do Wierchcichej, do doliny na dole, która wydawała mi się jak cudowny złocisty sen” – pisał ze swojego ulubionego miejsca poeta Kazimierz Tetmajer. Nic dziwnego, że to właśnie ta dzika Polska stanowiła źródło inspiracji, tak wyczulonych na piękno przyrody, młodopolskich poetów i pisarzy. Płytka i rozległa przełęcz była w dodatku miejscem symbolicznym – przejścia z jednej strony Tatr na drugą. Jak powstała i czemu zawdzięcza swoją nazwę? To szerokie trawiaste siodło zbudowane zostało z jurajskich skał wapiennych, margli kredowych i triasowych piaskowców. W kilku jej zagłębieniach bujnie rozwija się flora – to właśnie ponoć od płanetnika alpejskiego, zwanego przez miejscowych „lelują” lub pierwiosnki maleńkiej przełęcz zyskała swoją uroczą nazwę. Nie daj się jednak zwieść pozorom – płytka i rozległa, wzbudza niekiedy grozę swą naturalną surowością.
Krzywy Las i tajemnice jego powstania
Dzika Polska to także (nie)dzikie lasy. Niedaleko Gryfina w województwie zachodniopomorskim znalazł się bowiem taki, którego zagadka powstania do dziś spędza sen z powiek wielu badaczom i naukowcom. Jak bowiem powstało 100 drzew wygiętych pod kątem ok. 90 stopni od ok. 20 cm nad ziemią, których krzywizna dochodzi niekiedy do wysokości 3 metrów, gdy dookoła tego miejsca rosną proste sosny?
Według niektórych odpowiedzialne są za to duchy Krzywego Lasu. Bardziej racjonalni skłaniają się ku wpływowi ludzi, którzy zasadzili w latach 30-tych ubiegłego wieku las, a następnie popodcinali młode drzewka od strony południowej i mocno wygięli na północ, by uzyskać z nich tzw. krzywulce do celów stolarskich lub szkutniczych. Z kolei zdaniem prof. Kremera, powodem niespotykanego wykrzywienia pni było ścięcie drzewek w wieku od 6 do 10 lat na bożonarodzeniowe choinki. Jaka jest prawda? Musicie przekonać się sami!
Jaskinia Raj – siedziba człowieka neandertalskiego
Niewielka jaskinia o łącznej długości korytarzy wynoszącej zaledwie 240 metrów powstała we wnętrzu niewielkiego wzniesienia Malik o wysokości 270 m. n.p.m. Mimo że niepozorna, Jaskinia Raj należy do najpiękniejszych jaskiń kresowych tej części Europy. Chociaż zwiedzanie jej trwa zaledwie 45 minut, zobaczysz w niej 47 518 form naciekowych, w tym 47 173 stalaktytów, gdzie najwyższy stalagmit mierzy 77 cm, zaś najgrubszy ma 6,27 m obwodu podstawy!
Jak powstała ta podziemna dzika Polska? Utworzyła się w skałach wapiennych, ukształtowanych na dnie płytkiego morza ok. 360 mln lat temu. Z kolei ok. 50 tys. lat temu zamieszkiwali ją neandertalczycy. Nie odnaleziono w niej szczątków ludzkich, natrafiono jednak na zęby i kości mamuta, hieny jaskiniowej, nosorożca włochatego, renifera, a nawet piżmowoła. Stało się to jednak dopiero w latach 60-tych, gdy jaskinia została odkryta podczas wydobywania kamienia dla celów budowalnych.
To właśnie dla kontrastu z istniejącymi okolicznymi jaskiniami zwanymi Piekło, nowemu odkryciu nadano imię Raj, by od 1972 roku cieszyła oczy turystów z całego świata. Podziemne solne królestwo, czyli Kopalnia Soli „Wieliczka” W 1976 roku wpisana do krajowego rejestru zabytków, dwa lata później znalazła się na pierwszej Liście światowego dziedzictwa UNESCO. Od 1994 Kopalnia Soli „Wieliczka” to także pomnik historii Polski, a od 2007 jeden z „siedmiu cudów Polski”. Trudno się dziwić, skoro to podziemne królestwo pochodzi z miocenu – epoki wielkich przemian geologicznych skorupy ziemskiej.
Z badań przeprowadzonych po II wojnie światowej wynika, że początki jej eksploatacji sięgają 3 tys. lat p.n.e. Dziś wielicka kopalnia liczy 9 poziomów, z których pierwszy sięga na głębokość 64 metrów, zaś ostatni leży aż 327 metrów pod powierzchnią. Łączna długość chodników to natomiast ponad 300 km! Chociaż na Turystycznej Trasie podziwiać można aż 20 komór z niezwykłymi solnymi naciekami, Kopalnia Soli skrywa coś jeszcze – unikatowe Groty Kryształowe, w których występują wyjątkowo duże kryształy halitu. To jednocześnie pierwszy w Polsce podziemny rezerwat przyrody, zajmujący powierzchnię przekraczającą hektar. Nic dziwnego, że odwiedzający wielickie podziemia poeci, potrafili pisać dzieła wyrażające podziw dla piękna tego solnego świata.
